Η 28η Οκτωβρίου δεν είναι απλώς μια ημερομηνία στο ημερολόγιο ή μια ακόμη επίσημη αργία. Είναι μια υπενθύμιση, βαθιά χαραγμένη στη συλλογική μας ταυτότητα, ότι η ελευθερία δεν χαρίζεται, κατακτάται. Κι ότι υπάρχουν στιγμές στην Ιστορία που το «όχι» ενός λαού δεν είναι άρνηση, αλλά πράξη πίστης και αυτοσεβασμού.

Περισσότερο από ογδόντα χρόνια μετά, η απόσταση του χρόνου κάνει τη μνήμη πιο δύσκολη, αλλά και πιο ουσιαστική. Οι γενιές που έζησαν τον πόλεμο και την Κατοχή έχουν σχεδόν εκλείψει, κι όμως το αποτύπωμά τους υπάρχει παντού — στα βιβλία, στις ιστορίες των παππούδων μας, στα μνημεία των πόλεων, στα βλέμματα όσων μεγάλωσαν με την επίγνωση ότι η ειρήνη δεν είναι δεδομένη.

Σήμερα, η 28η Οκτωβρίου δεν είναι μόνο μια επέτειος στρατιωτικής ή πολιτικής σημασίας. Είναι μια μέρα αυτογνωσίας. Μια ευκαιρία να σταθούμε απέναντι στον εαυτό μας και να αναρωτηθούμε: τι σημαίνει «όχι» στη δική μας εποχή;

Ίσως όχι απέναντι σε στρατούς και όπλα, αλλά απέναντι στη βία, στην αδιαφορία, στην ισοπέδωση των αξιών. Να πούμε «όχι» στην παραίτηση, στην ψευδαίσθηση ότι τίποτα δεν αλλάζει. Να πούμε «όχι» στη λήθη. Η ιστορία μάς διδάσκει πως η ενότητα και η αξιοπρέπεια είναι οι πιο ισχυρές δυνάμεις ενός λαού. Τότε που οι άνθρωποι στάθηκαν μαζί, διαφορετικοί μεταξύ τους, αλλά ίσοι απέναντι στην ανάγκη και υπερασπίστηκαν ό,τι θεωρούσαν ιερό –  την πατρίδα, την ελευθερία, τον άνθρωπο.

Σήμερα, ίσως χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουμε αυτή την έννοια της ενότητας. Όχι μόνο ως στρατιωτική ή εθνική στάση, αλλά ως καθημερινή πράξη αλληλεγγύης και ανθρωπιάς. Να δούμε τη συλλογικότητα όχι ως σύνθημα, αλλά ως τρόπο ζωής. Να θυμηθούμε ότι το πραγματικό «όχι» δεν λέγεται μόνο με φωνή, αλλά με στάση.

Για τη νέα γενιά, η 28η Οκτωβρίου μπορεί να μοιάζει μακρινή. Όμως είναι εκεί, σε κάθε μορφή αντοχής, προσπάθειας και δημιουργίας. Είναι στα παιδιά που ονειρεύονται έναν καλύτερο κόσμο, στους ανθρώπους που αγωνίζονται καθημερινά, στους πολίτες που δεν παραιτούνται.

Η ιστορία δεν ανήκει στο παρελθόν, είναι ένα νήμα που μας ενώνει με το παρόν και μας οδηγεί στο μέλλον. Και όσο κρατάμε ζωντανή τη μνήμη, τόσο μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα σταθούμε αντάξιοι εκείνων που, χωρίς δεύτερη σκέψη, είπαν «όχι».

Η 28η Οκτωβρίου είναι υπενθύμιση και ευθύνη.
Να θυμόμαστε, να τιμούμε, αλλά και να πράττουμε.
Γιατί ο ηρωισμός δεν κατοικεί μόνο στα πεδία των μαχών, υπάρχει και μέσα στην καθημερινότητα, εκεί όπου ο καθένας καλείται να υπερασπιστεί το δικό του «ναι» στη ζωή, στην αξιοπρέπεια, στην ελπίδα. 🖋