Μία συνάντηση με αφορμή τον Παγκόσμιο Μήνα Πρόληψης & Ενημέρωσης για τον Καρκίνο του Μαστού. Παρουσίαση βιβλίου/φωτογραφικού λευκώματος & έκθεση φωτογραφίας – Ηράκλειο 22-10-2023. Συνέντευξη στον Στέλιο Κουνδουράκη
Η ζωγραφική και η φωτογραφία τι ρόλο παίζουν στη ζωή σας πλέον μετά από τόσα χρόνια και τόσες συμμετοχές σε εκθέσεις ομαδικές ή ατομικές; Σκέψεις ή προβληματισμοί παίρνουν σάρκα και οστά με τα χρώματα, τα πινέλα, τον φακό;
Και η ζωγραφική και η φωτογραφία έχουν σημαντικό ρόλο στη ζωή μου. Από παιδί, θυμάμαι, ζωγράφιζα τα πάντα γύρω μου. Θρανία, τετράδια, βιβλία… Αντέγραφα τα πρόσωπα από τη «Μανίνα» και την «Κατερίνα», τα κοριτσίστικα περιοδικά της εποχής. Το δωμάτιο μου μέχρι τη 2α λυκείου ήταν γεμάτο ζωγραφιές και κολάζ! Μα έγραφα κιόλας… πολύ τρυφερά! Έπαιζα θέατρο, πιάνο … όλα πολύ! Οι σπουδές, η εργασία, η οικογένεια, με απομάκρυναν από την αστείρευτη νεανική μου έκφραση. Όμως δεν έπαψε κάτι να υπάρχει αφού είναι για μένα ένας τρόπος που επικοινωνώ τον εσωτερικό μου κόσμο με τους ανθρώπους του περιβάλλοντος μου. Άλλα έργα μου απεικονίζουν κάτι που για μένα είναι συγκινητικά όμορφο, όπως είναι η γυναικεία φύση, άλλα έχουν έντονο το στοιχείο του ερωτισμού ενώ άλλα στέλνουν δυνατά κοινωνικά μηνύματα. Δεν μου αρέσει να είμαι μονοδιάστατη. Άλλωστε η τέχνη για μένα είναι πειραματισμός…
Μπορεί να λειτουργήσει η ζωγραφική ή η κάθε μορφή τέχνης έξοδος και βοήθεια ψυχολογική για κάποια γυναίκα που περνάει δύσκολα, είτε λόγω καρκίνου είτε λόγω ψυχολογικής πίεσης στο οικογενειακό περιβάλλον;
Ασφαλώς και μπορεί! Κάθε μορφή τέχνης είναι ψυχοθεραπευτική και βελτιώνει τη σωματική, ψυχική και συναισθηματική ευημερία ενός ατόμου. Μέσα από την καλλιτεχνική έκφραση και τη δημιουργικότητα μπορεί κάποιος να μειώσει το άγχος, να βελτιώσει την αυτοεκτίμηση του, να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του και πολλά ακόμη. Είναι ένας απίστευτα ενδιαφέροντας τομέας και γι’ αυτό άλλωστε έκανα και σπουδές εικαστικού θεραπευτή με έμφαση τα εικαστικά.
Στην εικαστική έκθεση: «Το ΛΟΥΛΟΥΔΙ της ΕΡΗΜΟΥ» το 2022 συμμετείχατε με τρία έργα σας το ένα με τίτλο «Καμία ανοχή στην κλειτοριδεκτομή». Πόσο σκληρό για ένα κορίτσι είναι να της συμβαίνει αυτό και μάλιστα πριν καν γίνει 5 ετών κάποιες φορές ;
Δεν μπορώ καν να το διανοηθώ… Δεν θέλω… Δεν τολμώ… Ο ακρωτηριασμός και η συρραφή των γυναικείων γεννητικών οργάνων αποτελεί μέγιστη κακοποίηση. Γίνεται κάτω από άθλιες συνθήκες με ξυράφια, σπασμένα γυαλιά η μαχαίρια. Δίχως αναισθησία. Και η κακοποίηση θα συνεχιστεί, αν επιζήσει το κορίτσι, γύρω στα 11 με 12 έτη της ηλικίας του, την πρώτη νύχτα του γάμου όταν ο ενήλικας γαμπρός θα πρέπει με τη σεξουαλική πράξη να σκίσει , στην κυριολεξία, την ευαίσθητη περιοχή της , αποδεικνύοντας εκείνη την αγνότητά της κι εκείνος τον ανδρισμό του. Αυτός ο έλεγχος της γυναικείας σεξουαλικότητας, έχει ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στην υγεία εκατομμυρίων γυναικών. 500 χιλιάδες γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (!) και 200 εκατομμύρια σε ολόκληρο τον κόσμο, ζουν με τις επιπτώσεις , σωματικές και ψυχολογικές, αυτής της αποτρόπαιης πρακτικής.
Στη ζωή που ζούμε πλέον με τόσο άσχημες εικόνες γύρω μας πιστεύετε μαθαίνει κάποιος να αντιμετωπίζεις κακές συμπεριφορές ή ακόμα καλύτερα να μπορεί να αποφεύγει κάτι όταν μέσα σου σού λέει εξ’ αρχής κάτι δεν πάει καλά εδώ;
«Αν δεν πάθεις, δεν θα μάθεις» έλεγαν οι παλιοί και έχουν δίκιο. Σε πολλές περιπτώσεις τυχαίνει να ακούσουμε το καμπανάκι αλλά είτε η παρόρμηση, είτε το συναίσθημα είτε η ανάγκη μας, το παραβλέπει. Δεν γίνεται να αποφεύγουμε όλες τις κακοτοπιές. Θα σφάλλουμε. Και θα μάθουμε τον τρόπο αντιμετώπισης παρόμοιων καταστάσεων που μπορεί να προκύψουν μελλοντικά.
Η λύση σε κάθε ερώτηση πρέπει να είναι η αγάπη, κι αυτή να μπορεί να συνδέει ανθρώπους και λύνει προβλήματα. Τι γίνεται όταν στο όνομα της αγάπης γυναίκες κακοποιούνται ή ζουν σωματική ή ψυχολογική βία;
Δεν είναι αγάπη. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΓΑΠΗ. Η αγάπη επουλώνει τραύματα. ΔΕΝ ΠΛΗΓΩΝΕΙ. ΔΕΝ ΠΟΝΑ. Κάθε γυναίκα που βιώνει τέτοιου είδους καταστάσεις πρέπει να ζητά στήριξη και να φεύγει από τον κακοποιητή της.
Μία όμορφη και σέξι γυναίκα πόσο δύσκολο είναι σήμερα να ορίζει και να διαθέτει όπως εκείνη επιθυμεί και κρίνει το σώμα της και την σεξουαλικότητα της;
Θεωρητικά, μετά τη σεξουαλική επανάσταση της δεκαετίας του 1970 και την γυναικεία χειραφέτηση, θα έπρεπε αυτό να είναι αυτονόητο. Δυστυχώς όμως, βλέπουμε διαρκώς αυξανόμενο αριθμό σεξουαλικών εγκλημάτων και γυναικοκτονιών. Και είναι πολυπαραγοντικά τα αίτια…
Όπως γνωρίζουμε όλοι ο Οκτώβρης είναι ο μήνας πρόληψης και ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού. Στο Ηράκλειο αυτή τη Κυριακή 22-10-2023 θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου/λευκώματος σας το οποίο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο στα Χανιά. Τι θα δούμε ακριβώς;
Η 7η Υγειονομική Περιφέρεια μου έκανε την τιμητική πρόταση να παρουσιάσω στο Ηράκλειο το βιβλίο/λεύκωμα με τίτλο «Ιστορίες μαστού» και να εκθέσω έργα μου τα οποία αφορούν τον καρκίνο στον μαστό, στα πλαίσια του Παγκόσμιου μήνα πρόληψης κι ενημέρωσης. Η πρόταση έγινε δεκτή κι έτσι την Κυριακή 22 Οκτωβρίου 2023 και ώρα 13.00μμ. θα πραγματοποιηθεί η εκδήλωση στην Αίθουσα «Μανόλης Καρέλλης» – κτήριο οδού Ανδρόγεω. Στην εκδήλωση θα μιλήσουν οι εξαιρετικές από κάθε άποψη ιατροί κ.κ. Μαρία Τόλια (Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης, Διευθύντριας Τμήματος Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας ΠΑ.Γ.Ν.Η.) & η Κα Αναστασία Φασουλάκη (Επιμελήτρια Α’ Ε.Σ.Υ. Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας ΠΑ.Γ.Ν.Η.). Ακόμη θα έχουμε την τιμή να ακούσουμε κάποιες από τις κυρίες οι οποίες βίωσαν την ασθένεια, έδωσαν σκληρές μάχες και νίκησαν καθώς και την Κα Γεωργία Φραγκιαδάκη (Εκπαιδευτικό Νοσηλευτικής – Καλλιτέχνη).
Την εκδήλωση θα συντονίσει η γνωστή δημοσιογράφος Κα Αντιγόνη Ανδρεάκη, ακόμα μία νικήτρια ζωής! Η δράση γίνεται σε συνεργασία με το παράρτημα Χανίων της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας του οποίου είμαι μέλος Δ.Σ. και έχουμε την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης. Τα έσοδα του βιβλίου θα διατεθούν στην Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία.
Σε αυτό το σημείο οφείλω να ευχαριστήσω τον τ.Πρόεδρο του παραρτήματος Χανίων Κο Παναγιώτη Μπατσαρισάκη που πίστεψε στη δουλειά μου και τον κύριο Μανώλη Αποστολάκη Πρόεδρο της ΕΤΑΝΑΠ-ΣΑΜΑΡΙΑ διότι είναι ο μεγάλος χορηγός αυτής της έκδοσης.
Πως καταφέρνετε να πείσετε όλες αυτές τις γυναίκες να φωτογραφηθούν στο φακό σας και να αποτελέσουν είτε είδηση είτε να αποτελούν μέρος έκθεσης ή βιβλίου/φωτογραφικού λευκώματος;
Μεγάλη ιστορία… Την απόφαση να ασχοληθώ ως φωτογράφος με το θέμα αυτό την πήρα το 2016. Τότε ξεκίνησα και πιστέψτε με, ήταν πάρα πολύ πρωτοποριακό. Έψαχνα στο διαδίκτυο και πέραν ελάχιστων φωτογραφιών, δεν έβρισκα τίποτα. Και τα περισσότερα από αυτά που έβρισκα ή ήταν κεκαλυμμένα ή ήταν πορτραίτα. Εγώ ήθελα να μιλήσω ανοιχτά. Να δείξω στον κόσμο την αλήθεια μιάς γυναίκας και το τι περνά σε αυτόν τον σκληρό, προσωπικό πόλεμο. Διότι μιλάμε για πόλεμο. Με μάχες κερδισμένες και μάχες χαμένες. Με κορμιά που εξαθλιώνονται και χαράσσονται ΔΙΑ ΒΙΟΥ. Ήταν πολύ δύσκολο να βρω άτομα που να θέλουν να φωτογραφηθούν. Να θέλουν να μιλήσουν. Μην ξεχνάτε πως σε μία μικρή κοινωνία, οι γυναίκες αυτές, ένιωθαν στιγματισμένες. Πολλές, ακόμη, έτσι νιώθουν. Συζήτησα λοιπόν αυτή μου την επιθυμία μα την εξαιρετική χειρουργό και καλή μου φίλη Κα Ελευθερία Μουλουδάκη. Εκείνη με έφερε σε επαφή με κάποιες κυρίες καθώς και με την Κα Λίτσα Ζαχαράκη από τον «Στόχο-Πρόληψη» στο Ηράκλειο. Έτσι, δειλά-δειλά, ξεκίνησαν τα πρώτα κλικ. Έπειτα νόσησε μία φίλη… Ένα κορίτσι 29 ετών. Μικρομανούλα δύο παιδιών… Συγκλονίστηκα. Ουσιαστικά, εκείνη έγινε το πρώτο μου «μοντέλο» στο θέμα αυτό.
Το 2017 ακολούθησε ατομική μου έκθεση στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου στα πλαίσια εορτασμού των 10 ετών δράσης των Γιατρών του κόσμου στα Χανιά. Ήταν συγκλονιστικές οι στιγμές που έζησα. Τα όσα εισέπραξα… Μετά από καιρό, η Κα Βούλα Θαμνοπούλου, ένα πλάσμα απίστευτο, με διπλή μαστεκτομή και χαμόγελο μέχρι τα αφτιά, μου ζήτησε να κάνουμε μία φωτογράφιση. Σκοπός της ήταν αφενός να φτιάξουμε μία αφίσα για την Ενημέρωση-Πρόληψη και αφ’ ετέρου να μαζέψουμε ένα ποσόν και να το δωρίσουμε στα γενναία παιδιά της ΕΛΕΠΑΠ. Έτσι κι έγινε!
Από τότε, κάθε χρόνο, κάνω την προσωπική μου καμπάνια! Όταν σε γνωρίζουν, όταν διακρίνουν πως πίσω απ’ όλο αυτό υπάρχει αγάπη, τότε σε εμπιστεύονται! Και κάπως έτσι, φτιάχτηκε η παρέα μας! Όμως υπάρχει ακόμη ένας άνθρωπος πίσω από αυτέ τις καμπάνιες, ο οποίος με στηρίζει αφιλοκερδώς κάθε χρόνο. Είναι ο Βασίλης Πιτσώνης (Scripta)! Εγώ φωτογραφίζω ανάλογα με το μήνυμα που θέλω να δώσω κι εκείνος κάνει τα γραφιστικά. Είναι σούπερ ταλαντούχος και θαυμάσιος άνθρωπος! Στον ίδιο , φυσικά, εμπιστεύτηκα τον σχεδιασμό και τη σελιδοποίηση του βιβλίου/λευκώματος μου στο οποίο αφενός 12 γυναίκες φωτογραφίζονται και εξιστορούν το πώς βίωσε το σώμα αλλά και η ψυχή τους την ασθένεια καθώς και άλλα εικαστικά έργα για το θέμα αυτό.
Καρκίνος του μαστού. Πρόκειται για τον πιο συνηθισμένο τύπο καρκίνου στις γυναίκες που στις περισσότερες περιπτώσεις, όταν γίνονται οι ετήσιοι προληπτικοί έλεγχοι και όταν υπάρχει η σωστή ενημέρωση, αντιμετωπίζεται… πόσο ισχύει αυτό; Τι λέει η εμπειρία σας;
Ο καρκίνος του μαστού ΕΙΝΑΙ ιάσιμος όταν εντοπιστεί νωρίς. Αυτό το πιστεύω ακράδαντα, γι’ αυτό δουλεύω επίμονα για την ΠΡΟΛΗΨΗ. Επίσης, η διατήρηση της ελπίδας και της προσδοκίας για μια ευνοϊκή έκβαση είναι ζωτικής σημασίας στις γυναίκες που νοσούν. Διότι ο καρκίνος έχει και ψυχολογικά υπόβαθρα. Η θεραπεία δεν έρχεται μόνο από τα φάρμακα αλλά και από τη θεραπεία της ψυχής. Η γυναίκα πρέπει να βοηθηθεί στην αντιμετώπιση των ψυχολογικών επιπτώσεων καθώς και στη διατήρηση ενός λειτουργικού ρόλου στην οικογένεια και την κοινωνία. Δεν πρέπει να αλλάξει η ποιότητα της ζωής της ενώ πρέπει να πιστέψει πως χωρίς μαστό, δεν είναι λιγότερο γυναίκα.
Τι είναι αυτό που αγαπάτε περισσότερο στην καθημερινότητά σας και δεν θα το αλλάζατε με τίποτα;
Αγαπώ ν’ αγαπώ… Σας ευχαριστώ!
Η Μαγδαληνή Βογιατζή γεννήθηκε στην Αθήνα.
Σπούδασε Οδοντιατρική την οποία εξασκεί στα Χανιά, όπου ζει, από το 1994.
Ασχολείται ερασιτεχνικά με τη ζωγραφική και τη φωτογραφία.
Είναι απόφοιτη του τμήματος ψυχικής υγείας « Θεραπεία μέσω τέχνης με έμφαση στα εικαστικά» του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του τμήματος «Τέχνης της Φωτογραφίας» του Δ.ΙΕΚ Χανίων.
Επίσης έχει παρακολουθήσει το πρόγραμμα «Εισαγωγή στην Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνας» καλύπτοντας θέματα προγραμμάτων επεξεργασίας, επεμβάσεις
Retouch & Photoshop που διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του
Ανοικτού Λαϊκού Πανεπιστημίου Κρήτης , workshop Πορτραίτου της σχολής CraftiusPRO καθώς και εργαστήρια / σεμινάρια από καταξιωμένους καθηγητές.
Φωτογραφίες της έχουν βραβευτεί / διακριθεί σε πανελλήνιους & παγκόσμιους διαγωνισμούς .
Έχει παρουσιάσει φωτογραφική και ζωγραφική δουλειά της σε 4 ατομικές και σε πολυάριθμες ομαδικές εκθέσεις στα Χανιά, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη (MOMus), στο Ηράκλειο & σε άλλες πόλεις ανά την Ελλάδα, στη Λευκωσία , στον ελληνικό τύπο (περιοδικά Φωτογράφος, Photonet, Χανιώτικα Νέα), στην διεθνή πλατφόρμα PhMuseum, καθώς στην Παγκόσμια πλατφόρμα καλλιτεχνών, που συνδυάζουν την επιστήμη με την ιατρική, MED in ART.
Έχει εκδώσει φωτογραφικό λεύκωμα/βιβλίο σχετικά με τον καρκίνο του μαστού.
Έργα της βρίσκονται στη μόνιμη συλλογή της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων, στη μόνιμη συλλογή του «Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης – Ελαιουργείον», στην Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία (ΚΕ.Υ.Ε.Ε.Ψ.Ο) και σε ιδιωτικές συλλογές.
Έργα που αφορούν τον καρκίνο του στήθους τα έχει χρησιμοποιήσει ο Δήμος Χανίων στις καμπάνες του & έχουν γίνει banners στο Δημαρχείο Χανίων.
Από το 2016 έως το 2023 υπήρξε ιδρυτικό μέλος & πρόεδρος του Παγκρήτιου Συλλόγου Εικαστικών Δημιουργών «Νεώριον Τέχνης» στον οποίο σήμερα είναι επίτιμη πρόεδρος.
Είναι μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας στα Χανιά καθώς και μέλος του Πανελληνίου Ομίλου Οδοντιάτρων Λογοτεχνών – Καλλιτεχνών.
